Multiple Overlapping Deprivation Analysis - MODA
Multiple Overlapping Deprivation Analysis (MODA) ເປັນເຄື່ອງມືທີ່ໃຊ້ໃນການວິເຄາະຄວາມຂາດເຂີນ ແລະ ທຸກຍາກຂອງເດັກທີ່ UNICEF ໃຊ້ ເຊິ່ງວ່າເຄື່ອງມືດັ່ງກ່າວແມ່ນຖືກເອົາໄປນຳໃຊ້ໃນການວິເຄາະຄວາມທຸກຍາກຂາດເຂີນຂອງເດັກນ້ອຍໃນຫຼາຍມິຕິ.
ການວິເຄາະ MODA ໃນ ສປປ ລາວ ຂໍ້ມູນທີ່ເພິ່ນເອົາມາໃຊ້ແມ່ນ ຂໍ້ມູນມາຈາກຜົນການສຳຫຼວດຕົວແທນ LSIS II ໂດຍເຈາະຈົງແຕ່ເດັກນ້ອຍອາຍຸ 0 ປີ ຫາ 17ປີ.
ໃນບົດຄວາມນີ້ ແມ່ນເຮົາຈະມານຳສະເໜີວ່າ MODA ແມ່ນຫຍັງ ແລະ ມີວິທີການຄິດໄລ່ແນວໃດ
ທຳອິດມາແປຄວາມໝາຍກັນກ່ອນວ່າ “ຄວາມ/ການຂາດເຂີນ” (deprivation) ມັນແມ່ນຫຍັງ? ເວລາທີ່ເຮົາຈະວິເຄາະຄວາມທຸກຍາກຂາດເຂີນ ເຮົາມັກຈະໄປວິເຄາະໂດຍການໄປເບິ່ງວ່າ ກະເຈົ້າທຸກຍາກບໍ່ ຫຼື ບໍ່ທຸກຍາກ ເບິ່ງຈາກລາຍຮັບຂອງຄອບຄົວ ແຕ່ລະບຸກຄົນໄປ ຫຼັງຈາກນັ້ນກໍກຳນົດເສັ້ນຄວາມທຸກຍາກ ຖ້າໃຜລາຍໄດ້ຕ່ຳກ່ວາເສັ້ນທີ່ເຮົາຂີດໄວ້ ກໍແມ່ນກະເຈົ້າຂາດເຂີນ ຫຼື ຍັງທຸກຍາກຢູ່ ຖ້າຢູ່ເທິງເສັ້ນຄວາມທຸກຍາກກໍ່ຈະລະບຸໄດ້ວ່າເດັກນ້ອຍຜູ້ນັ້ນບໍ່ທຸກຍາກຂາດເຂີນ.
ການທີ່ເຮົາວັດຄວາມທຸກຍາກຂາດເຂີນຂອງເດັກນ້ອຍ ໂດຍອີງຕາມລາຍຮັບຂອງຄອບຄົວນັ້ນ ບໍ່ໄດ້ອະທິບາຍໃຫ້ເຮົາໄດ້ລະອຽດວ່າຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງເດັກນ້ອຍດີບໍ່ ເຊັ່ນ ຖ້າເຮົາຮູ້ແລ້ວວ່າເດັກນ້ອຍຂາດເຂີນຍ້ອນວ່າ ລາຍໄດ້ຂອງຄອບຄົວນັ້ນຕ່ຳ ເຮົາຈະແກ້ແນວໃດ ເພີ່ມລາຍຮັບໃຫ້ແຕ່ລະຄອບຄົວ? ເຊິ່ງວ່າມັນເປັນວິທີການແກ້ໄຂທີ່ກ້ວາງຫຼາຍ. ສະນັ້ນ, ການວັດຄວາມຂາດເຂີນຂອງເດັກໂດຍບໍ່ໄດ້ເບິ່ງພຽງແຕ່ລາຍຮັບຂອງຄອບຄົວຢ່າງດຽວ ເຮົາຈະຕ້ອງເບິ່ງສະພາບແວດລ້ອມ ແລະ ການບໍລິການທີ່ເດັກນ້ອຍຄວນຈະໄດ້ຮັບເພື່ອທີ່ເຮັດໃຫ້ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງກະເຈົ້າດີຂຶ້ນ ແລະ ການພັດທະນາໄວເດັກຂອງເຂົາ ເຮົາຄວນຈະໄປເບິ່ງຈຸດໆນີ້ຫຼາຍກ່ວາເພື່ອທີ່ເຮົາຈະໄດ້ວິເຄາະວາງວາງນະໂຍບາຍຢ່າງຊັດເຈນ ແລະ ເຂົ້າໃຈສະຖານະການສະພາບແວດລ້ອມປັດຈຸບັນຂອງເຂົາ.
ໃນການວິເຄາະ MODA ນັ້ນຈະມີສ່ວນປະກອບ ຢູ່ 3 ອັນທີ່ຈະໄດ້ວິເຄາະ ແລະ ສະແດງຜົນອອກມາຄື:
- ສະແດງການແຈກຢາຍຂອງຈຳນວນການຂາດເຂີນຂອງເດັກນ້ອຍ. ໃນສ່ວນຂອງໂຕນີ້ແມ່ນ ເຮົາຈະມາເບິ່ງກັນວ່າ ເດັກນ້ອຍແຕ່ລະຄົນມີການຂາດເຂີນຈັກມິຕິ ແລະ ມາເບິ່ງອີກວ່າການແຈກຢາຍຂອງການຂາດເຂີນຂອງເດັກນ້ອຍສ່ວນຫຼາຍແມ່ນ ຂາດເຂີນຈັກມິຕິເປັນສ່ວນໃຫຍ່ ໂດຍແບ່ງຕາມ profiling indicator, ຕາມກຸ່ມອາຍຸ ຕາມແຕ່ລະລັກສະນະຂອງກຸ່ມຕົວຢ່າງທີ່ເຮົາຕັ້ງໄວ້.
- ຄິດໄລ່ການຂາດເຂີນຫຼາຍມິຕິເພື່ອສະໜອງຜົນໄດ້ຮັບ ແລະ ການສະຫຼຸບທາງດ້ານສະຖິຕິທີ່ຫລາກກຫຼາຍກັນໄປເຊັ່ນ:
- The headcount ratio (H), ເພື່ອເບິ່ງອັດຕາຄວາມຖີ່ (incidence) ຄວາມຂາດເຂີນຫຼາຍມິຕິຂອງເດັກໃນແຕ່ລະມິຕິ ໂດຍຂຶ້ນກັບຈຸດ cut-off K (K ແມ່ນການກຳນົດຄ່າທີ່ເຮົາຈະລະບຸວ່າ ເດັກນ້ອຍຈະຕ້ອງຂາດເຂີນຢ່າງໜ້ອຍຈັກມິຕິຈຶ່ງເອີ້ນວ່າ ກະເຈົ້າຂາດເຂີນຫຼາຍມິຕິ) ທີ່ເຮົາກຳນົດໄວ້.
- The average intensity (A), ເພື່ອເບິ່ງຄວາມເລິກ/ຕື້ນ ຂອງຄວາມຂາດເຂີນໂດຍໄລ່ເອົາສະເພາະເດັກທີ່ຖືກໝາຍວ່າຂາດເຂີນຫຼາຍມິຕິ ຄ່າທີ່ໄດ້ແມ່ນເປີເຊັນຂອງການຂາດເຂີນທັງໝົດ.
- The adjusted deprivation headcount (M), ເປັນການເບິ່ງລວມກັນລະຫວ່າງຄວາມຖີ່ ແລະ ຄວາມໜາແໜ້ນຂອງການຂາດເຂີນ.
ຂັ້ນຕອນໃນການວິເຄາະເຮົາຈະເລີ່ມແນວໃດ?
- ເຮົາຈະຕ້ອງຫາມິຕິຂອງຄວາມຂາດເຂີນກ່ອນວ່າ ເຮົາຈະວິເຄາະກັນຢູ່ຈັກມິຕິ ເຊິ່ງໃນແຕ່ລະຊ່ວງອາຍຸ ມິຕິຂອງແຕ່ລະໂຕອາດຈະໃຊ້ນຳກັນບໍ່ໄດ້ຫມົດ ເຊັ່ນ: ເດັກໃນຊ່ວງ 0 ຫາ 4 ກະເຈົ້າຕ້ອງການ ການດູແລເລື່ອງສຸຂະພາບ ແລະ ໂພຊະນາການເນື່ອງຈາກວ່າຊ່ວງນີ້ເຮົາຈະຕ້ອງເອົາໃຈໃສ່ດ້ານນີ້ເພືອທີ່ຈະເຮັດແນວໃດໃຫ້ເດັກນ້ອຍມີຊີວິດລອດ ແຕ່ວ່າກາຍຊ່ວງນັ້ນໄປ ແມ່ນການສຶກສາເປັນສິ່ງສຳຄັນ ກະເຈົ້າຈະຕ້ອງມີໂອກາດຮຽນໜັງສືເພື່ອເສີມສ້າງທັກສະ ແລະ ພັດທະນາການຂອງກະເຈົ້າໃນອະນາຄົດ ສະນັ້ນ ເຮົາກໍຈະເອົາມິຕິການສຶກສາເຂົ້າມາເບິ່ງຕື່ມ.
- ຫລັງຈາກທີ່ເຮົາຮູ້ມິຕິແລ້ວ ເຮົາຈະຕ້ອງຫາຕົວຊີ້ບອກໃນມິຕິນັ້ນໆ ວ່າມີຈັກຕົວຊີ້ບອກ ຕົວຢ່າງ: ມິຕິດ້ານໂພຊະນາການ ຈະມີ 3 ຕົວຊີ້ບອກ ຄື: ເດັກມີນ້ຳໜັກຕ່ຳກ່ວາເກນບໍ່ (Underweight), ເດັກໄດ້ຮັບສານໄອໂອດີນບໍ່?, ເດັກໄດ້ກິນນົມແມ່ບໍ່? ອີ່ຫຍັງປະມານນີ້ ເພາະເປັນໂຕຊີ້ບອກວ່າເດັກໄດ້ຮັບໂພຊະນາການດີ.
- ຂັ້ນຕອນຕໍ່ໄປ ເຮົາກໍຈະມາວິເຄາະລວມ ເຊັ່ນ: ຄວາມຖີ່, ອັດຕາສ່ວນ, ແຕ້ມເສັ້ງສະແດງ ເພື່ອໃຫ້ເຫັນພາບ ແລະ ອະທິບາຍຜົນໄດ້ຮັບງ່າຍ.
*ການເລືອກຕົວຊີ້ບອກນັ້ນ ແມ່ນເຮົາຄວນເລືອກຕົວຊີ້ບອກທີ່ອະທິບາຍຜົນທີ່ໄດ້ຮັບ ບໍ່ແມ່ນ ເລືອກໂຕຊີ້ບອກທີ່ອະທິບາຍຄວາມຂາດເຂີນ
ບັນຫາທີ່ມັກເກີດຂຶ້ນເລື້ອຍໆໃນການວິເຄາະ
- ເລືອກມິຕິ (dimension) ທີ່ທັບຊ້ອນກັນ 100% ເຮົາບໍ່ຄວນເລືອກມິຕິທີ່ມັນທັບຊ້ອນກັນສົມບູນແບບ ເພາະມັນຈະເຮັດໃຫ້ເຮົາໄຈ້ແຍກບໍ່ອອກວ່າ ກະເຂົ້າຂາດເຂີນໂຕກັນກັນແທ້ ຄວນເລືອກມິຕິທີ່ມັນຕັດກັນ ແຕ່ບໍ່ຕັດກັນຈົນ 100%
- ແຕ່ລະມິຕິຄວນມີຕົວຊີ້ບອກ (indicator) ຢູ່ປະມານ 3 ຫາ 4 ອັນ (ແຕ່ບໍ່ຈຳກັດ)
- ບໍ່ເອົາຕົວຊີ້ບອກທີ່ມີຄວາມສຳພັນ (correlate) ກັນສູງ
- ບໍ່ເອົາຕົວຊີ້ບອກທີ່ມີຄ່າ missing ຫຼາຍ
- ເອົາໃຈໃສ່ວິທີ ແລະ ຂັ້ນຕອນໃນການເກັບຂໍ້ມູນ ຂອງຂໍ້ມູນທີ່ເຮົາໄດ້ມາ
- ບາງເທື່ອຕົວຊີ້ບອກທີ່ເຮົາເອົາມາສາມາດ ໂຮມເຂົ້າກັນໄດ້
- ກວດຄືນຄ່າ missing value ໂດຍສະເພາະ ກຸ່ມປະຊາກອນ ແລະ ກຸ່ມຕົວຢ່າງ. ຄ່າ missing ຂອງກຸ່ມຕົວຢ່າງທີ່ເຮົາເອົາມາ ບໍ່ຄວນເກີນ 30% ຂອງຈຳນວນປະຊາກອນ ເພາະວ່າຖ້າເກີນຫຼາຍມັນຈະເຮັດໃຫ້ຜົນໄດ້ຮັບເກີດມີການລຳອຽງ (bias)
ວິທີການຄິດໄລ່
ໃນການຄິດໄລ່ ເຮົາຈະແບ່ງອອກເປັນ 2 ການຄິດໄລ່ ຄືແບບມິຕິດຽວ (single deprivation analysis) ແລະ ແບບຫລາຍມິຕິ (multiple deprivation analysis)
Single Deprivation Analysis
\(H= \frac{q_{k}}{n}\) \(q_{k}=\sum_{i=1}^{n}y_{k}\)k – ຈຳນວນມິຕິທີ່ເຮົາຈະຕັດອອກ (k=1, k=2, k=3, … , k = n) (k=2 ໝາຍຄວາມວ່າ ເຮົາຈະນັບວ່າເດັກນ້ອຍຂາດເຂີນ ຫາກເດັກນ້ອຍຂາດເຂີນຢ່າງໜ້ອຍ 2ມິຕິຂຶ້ນໄປ)
j – ຈຳນວນມິຕິ (j1, j2, j3, … , jn)
i – ຈຳນວນຂອງເດັກນ້ອຍໃນກຸ່ມຕົວຢ່າງ (ບາງຄອບຄົວອາດຈະມີເດັກນ້ອຍຫລາຍກ່ວາ 1 ຄົນຂຶ້ນໄປ) (i1, i2, i3, … , i(n))
H (%) – ຈຳນວນເດັກນ້ອຍ i ຄົນທີ່ຂາດເຂີນໃນ k ມິຕິ (ເຊິ່ງໂຕນີ້ແມ່ນມີພຽງແຕ່ມິຕິດຽວ)
n – ຈຳນວນເດັກນ້ອຍທັງຫມົດ
y(k) – ຈຳນວນເດັກນ້ອຍທີ່ຂາດເຂີນໃນມິຕິ k. k = 1 ຖ້າຫາກວ່າ x(j) < Z(j); k = 0 k = 0 ຖ້າ x>= Z(j)
x(j) – ຄ່າຂອງເດັກນ້ອຍ i ໃນມິຕິ j (ຄ່າທີ່ໄດ້ຈາກທີ່ເຮົາວັດໃນເດັກນ້ອຍແຕ່ລະຄົນ)
Z(j) – ຄ່າມາດຕະຖານທີ່ເຮົາຕັ້ງໄວ້ສຳລັບມິຕິ j
k = 1 ໝາຍຄວາມວ່າເດັກນ້ອຍ i ນັ້ນຂາດເຂີນໃນມິຕິ j
k = 0 ໝາຍຄວາມວ່າເດັກນ້ອຍ i ບໍ່ຂາດເຂີນໃນມິຕິ j
Multiple Deprivation Analysis
Deprivation count
ຫຼັງຈາກທີ່ເຮົາກຳນົດແຕ່ລະຕົວຊີ້ບອກ ແລະ ລະບຸວ່າມີມິຕິໃດແນ່ທີ່ຂາດເຂີນ, ເຮົາກໍຈະມາລວມຈຳນວນການຂາດເຂີນໃນແຕ່ລະມິຕິວ່າ ເດັກນ້ອຍແຕ່ລະຄົນມີການຂາດເຂີນທັງໝົດຈັກມິຕິ
\(D_{i}=\sum_{j=1}^{d}y_{j}\)D(i) – ຈຳນວນມິຕິທັງໝົດທີ່ຂາດເຂີນໃນເດັກນ້ອຍແຕ່ລະຄົນ (ການລະບຸໃນມິຕິ ນັ້ນຖ້າຫາວ່າຕົວຊີ້ບອກໃນມິຕິ j ຕົວໃດຕົວໜຶ່ງຫຼຸດຄ່າມາດຕະຖານ(threshold)ທີ່ເຮົາຕັ້ງໄວ້ ມິຕິໄດ້ກໍຈະຖືກໝາຍວ່າຂາດເຂີນໄປເລີຍ.
ຄິດໄລ່ອັດຕາການແຈກຢາຍຂອງເດັກນ້ອຍວ່າ ໃນແຕ່ລະຈຳນວນການຂາດເຂີນນັ້ນມີອັດຕາການກວມເອົາຈັກເປີເຊັນ
ເມື່ອເຮົາຮູ້ແລ້ວວ່າເດັກນ້ອຍແຕ່ລະຄົນມີການຂາດເຂີນຈັກມິຕິ ເຮົາກໍຈະມາແຕ້ມກຣາບ ເບິ່ງວ່າ ອັດຕາເດັກນ້ອຍທີ່ມີການຂາດເຂີນ 0, 1, 2, 3, … , n ມິຕິ ມີເທົ່າໃດ. ແບ່ງຕາມລະດັບຊາດ ແລະ ລະດັບຍ່ອຍແບ່ງຕາມ ກຸ່ມອາຍຸ. ນອກຈາກນີ້ ແມ່ນໃຫ້ເຮົາທຽບຜົນໄດ້ຮັບທີ່ໄດ້ມາສົມທຽບກັນກັບ ຕົວຊີ້ບອກທີ່ເປັນ profiling ເພື່ອເຮົາຈະໄດ້ເບິ່ງຄຸນລັກສະນະຂອງຕົວຢ່າງເດັກນ້ອຍ ເພື່ອທີ່ເຮົາຈະຮູ້ວ່າ ມີລັກສະນະເດັກນ້ອຍປະເພດໃດແນ່ທີ່ບໍ່ມີການຂາດເຂີນ ແລະ ມີການຂາດເຂີນຫຼາຍ.
ໄຈ້ ແລະ ວິເຄາະເອົາການທັບຊ້ອນກັນຂອງມິຕິທີ່ຂາດເຂີນ ແລະ ບໍ່ຂາດເຂີນ
ການທີ່ເຮົາແຕ້ມກຣາບສະແດງການທັບຊ້ອນກັນຂອງມິຕິທີ່ມີການຂາດເຂີນ ຈະເຮັດໃຫ້ເຮົາເຫັນພາບຍິ່ງຂຶ້ນໃນການເບິ່ງວ່າ ເດັກນ້ອຍທີ່ມີການຂາດເຂີນນັ້ນກະເຈົ້າຂາດເຂີນຫຍັງແນ່ ໂຕໃດຂາດເຂີນໜ້ອຍ ແລະ ມີໂຕໃດຂາດເຂີນຫຼາຍ.
ການສ້າງເສັ້ນສະແດງດານທັບຊ້ອນກັນນັ້ນ ຮູບໜຶ່ງແມ່ນສູງສຸດບໍ່ເກີນ 3 ມິຕິໃນຮູບແບບ Venn – diagram ເຊິ່ງວ່າໃນຮູບດຽວນັ້ນສາມາດອະທິບາຍໄດ້ຫຼາຍຢ່າງຄື:
- ກຸ່ມເດັກນ້ອຍຕາມທີ່ມີການຂາດເຂີນໜຶ່ງໃນສາມມິຕິ
- ກຸ່ມເດັກນ້ອຍຕາມທີ່ມີການຂາດເຂີນສອງໃນສາມມິຕິ
- ກຸ່ມເດັກນ້ອຍທີ່ບໍ່ມີການຂາດເຂີນເລີຍ
- ກຸ່ມເດັກນ້ອຍທີ່ມີການຂາດເຂີນທັງສາມມິຕິ ກຸ່ມນີ້ແມ່ນກຸ່ມທີ່ເຮົາຈະຕ້ອງເບິ່ງເປັນພິເສດ ເພາະເປັນກຸ່ມທີ່ມີຄວາມສ່ຽງຫຼາຍກ່ອນໝູ່
Headcount ratio (H)
ຂັ້ນຕອນຕໍ່ມາແມ່ນເຮົາຈະມາຄິດໄລ່ ອັດຕາການຂາດເຂີນຂອງເດັກນ້ອຍໄລ່ເປັນຫົວຄົນ ໂດຍການຄິດໄລ່ນີ້ຈະຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາວັດແທກໄດ້ວ່າ ມີເດັກນ້ອຍຈັກເປີເຊັນທີ່ຂາດເຂີນໃນມິຕິທີ່ເຮົາເລືອກ ໃນແຕ່ລະກຸ່ມອາຍຸ ຫຼັງຈາກນັ້ນຈັດປະເພດການຂາດເຂີນ ວ່າເດັກນ້ອຍຈະຕ້ອງມີການຂາດເຂີນຈັກມິຕິຈຶ່ງຖືວ່າ ແມ່ນຂາດເຂີນຫຼາຍມິຕິ ເຊິ່ງໂຕນີ້ແມ່ນຂຶ້ນກັບເຮົາກຳນົດ ໂດຍສັນຍາລັກແມ່ນ K (cut-off approach). ໝາຍຄວາມວ່າຖ້າຫາວ່າເດັກນ້ອຍຜູ້ນັ້ນມີ D(i) ທີ່ເທົ່າກັບ ຫຼື ໃຫຍ່ກ່ວາ K ແມ່ນເຮົາຈະໝາຍວ່າເດັກນ້ອຍຜູ້ນັ້ນມີການຂາດເຂີນຫຼາຍມິຕິ.
y(j) = 1 ຖ້າ D(i) >= K
y(j) = 0 ຖ້າ D(i) < K
ໃຊ້ສູດນີ້ໃນການຄິດໄລ່:
\(H=\frac{q_{K}}{n}\) \(q_{K}=\sum_{i=1}^{n}y_{K}\)K – cut-off point ຈຸດທີ່ເຮົາກຳນົດວ່າ ເດັກນ້ອຍຂາດເຂີນຈັກມິຕິຈຶ່ງກຳນົດວ່າກະເຈົ້າຂາດເຂີນຫຼາຍມິຕິ
H, % – ອັດຕາການຂາດເຂີນຫຼາຍມິຕິທຽບໃສ່ຫົວຄົນອີງຕາມ K (cut-off point) ທີ່ເຮົາກຳນົດ
q(K) – ຈຳນວນເດັກນ້ອຍທີ່ໄດ້ຮັບຄວາມຂາດເຂີນຢ່າງໜ້ອຍ K ມິຕິ
n – ຈຳນວນເດັກນ້ອຍທັງໝົດ
y(K) – ສະຖານະຄວາມຂາດເຂີນຂອງເດັກນ້ອຍ i (ຂຶ້ນກັບ K)
ໝາຍເຫດ: ຖ້າເຮົາຕັ້ງ K ຫຼາຍກ່ວາ 1 ສະແດງວ່າ ເດັກນ້ອຍທີ່ຂາດເຂີນໃນຫຼາຍມິຕິແຕ່ບໍ່ຮອດຈຸດທີ່ເຮົາຕັ້ງໄວ້ແມ່ນເຮົາຈະບໍ່ໄດ້ນັບເຂົ້າໄປນຳ ຫຼື ບໍ່ໄດ້ເອີ້ນວ່າເດັກນ້ອຍທີ່ມີການຂາດເຂີນຫຼາຍມິຕິ.
Average deprivation intensity (A)
ສຳລັບການຄິດໄລ່ໂຕນີ້ແມ່ນ ເພື່ອວັດຂະໜາດຂອງຄວາມຂາດເຂີນໃນຫຼາຍມິຕິຂອງເດັກທີ່ໝາຍວ່າຂາດເຂີນ. ຢາກວ່າງົງໆໜ້ອຍໜຶ່ງ ຄັນຈະເວົ້າແລ້ວແມ່ນ ເຮົາຈະມາເບິ່ງວ່າມິຕິທີ່ເດັກນ້ອຍທີ່ເຮົາລະບຸວ່າຂາດເຂີນຕາມ K ທີ່ເຮົາຕັ້ງໄວ້ຫັ້ນນ່າກະເຈົ້າຂາດເຂີນສະເລ່ຍແລ້ວກວມເອົາຫຼາຍສ່ຳໃດຂອງຈຳນວນມິຕິທັງໝົດ.
ສູດຂອງ ຄ່າສະເລ່ຍຄວາມໜາແໜ້ນຂອງການຂາດເຂີນ
\(A\left(\%\right)=\frac{\sum_{1}^{q_{k}}C_{K}}{\left(q_{K}\right)*d}\) \(A\left(number\right)=\frac{\sum_{1}^{q_{k}}C_{K}}{d}\)\(c_{k}=D_{i}*y_{K}\)
A,% – ຄ່າສະເລ່ຍຄວາມໜາແໜ້ນຂອງເດັກນ້ອຍທີ່ຂາດເຂີນໃນການຂາດເຂີນຫຼາຍມິຕິ (ຫົວໜ່ວຍ ເປີເຊັນ)
A, number – ຄ່າສະເລ່ຍຄວາມໜາແໜ້ນຂອງເດັກນ້ອຍທີ່ຂາດເຂີນໃນການຂາດເຂີນຫຼາຍມິຕິ (ຫົວໜ່ວຍ ຕົວເລກ)
d – ຈຳນວນມິຕິທັງໝົດທີ່ເຮົານຳມາຄິດໄລ່ໃຫ້ເດັກນ້ອຍແຕ່ລະຄົນ
c(K) – ຈຳນວນມິຕິຂອງຄວາມຂາດເຂີນຫຼາຍມິຕິຂອງເດັກນ້ອຍທີ່ຂາດເຂີນ
Adjusted deprivation headcount (M0)
ການຄິດໄລ່ອັດຕາສ່ວນ Adjusted deprivation headcount (M0) ແມ່ນການທີ່ເຮົາເອົາອັດຕາການຂາດເຂີນຂອງເດັກຕາມຫົວຄົນລວມກັບອັດຕາຄວາມໜາແໜ້ນຂອງຄວາມຂາດເຂີນຂອງເດັກທີ່ຂາດເຂີນເຂົ້າກັນ. Index ໂຕນີ້ຈະຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາເຫັນ ການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງ poverty index ຖ້າຫາກວ່າເດັກນ້ອຍທີ່ທຸກຍາກຢູ່ແລ້ວນັ້ນເລີ່ມຂາດເຂີນໃນມິຕິອື່ນທີ່ກະເຈົ້າບໍ່ໄດ້ຂາດເຂີນມາກ່ອນໜ້ານີ້.
\(M_{0}=H*A=\frac{\sum_{1}^{q_{K}}C_{K}}{n*d}\)
ສະຫຼຸບຫຍໍ້ ແຕ່ລະຂັ້ນຕອນຂອງ MODA:
//1: Getting started | Concept, definition , data
- ເລືອກຂອບເຂດໃນການວິເຄາະຂອງການເປັນຢູ່ທີ່ດີຂອງເດັກນ້ອຍວ່າຈະເອົາໃນຂອບເຂດໃດ ເຊິ່ງວ່າເຮົາຈະເອົາຂອບເຂດດ້ານສຸຂະພາບຂອງເດັກເບາະ ຫຼື ດ້ານການສຶກສາ ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ການເລືອກຂອບເຂດມັນກໍ່ຈະຕ້ອງຂຶ້ນກັບຂໍ້ມູນທີ່ເຮົາຈະເອົາມາວິເຄາະນຳ ວ່າຂໍ້ມູນທີ່ເຮົາສາມາດມີຫຍັງແນ່ ແລ້ວຫຼັງຈາກນັ້ນເຮົາຈຶ່ງມາເລືອກຂອບເຂດ ແລະ ມິຕິໃນການວິເຄາະໄດ້
- ເລືອກຂໍ້ມູນທີ່ຈະນຳມາວິເຄາະ ແລະ ກຳນົດມາດວັດຫົວໜ່ວຍ
//2: Preparation for the deprivation analysis | Choice of dimensions, indicators, thresholds, and age groups
- ເລືອກຕົວຊີ້ບອກຂອງແຕ່ລະມິຕິ ແລະ ກວດເບິ່ງຕົວແທນປະຊາກອນ (reference population) ທີ່ຈະເອົາມາຄິດໄລ່
- ຕັ້ງຄ່າມາດຕະຖານໃຫ້ແຕ່ລະຕົວຊີ້ບອກ
- ເລືອກ life-cycle ແລະ ກຸ່ມອາຍຸສຳລັບການຄິດໄລ່ແບບຫຼາຍມິຕິ
- ໃນກໍລະນີທີ່ບາງຄອບຄົວອາດຈະມີເດັກນ້ອຍ 2ຄົນຂຶ້ນໄປ ເຮົາຈະຕ້ອງເລືອກວ່າ ເຮົາຈະເອົາຕົວແທນໃນແຕ່ລະຄອບຄົວພຽງແຕ່ຄົນດຽວ ຫຼື ຈະເອົາເດັກນ້ອຍຜູ້ອື່ນໃນຄອບຄົວນັ້ນນຳ
- ທົດສອບຄວາມສຳພັນຂອງຕົວຊີ້ບອກວ່າມີຄວາມສຳພັນກັນສູງບໍ່ (ເຊິ່ງໃນການວິເຄາະ MODA ຕົວຊີ້ບອກຕ້ອງບໍ່ມີຄວາມສຳພັນກັນ 100 ເປີເຊັນ)
- ເລືອກວ່າຈະເອົາມິຕິໃດ, ມິຕິໃດແນ່ທີ່ສາມາດໂຮມເຂົ້າກັນໄດ້ (ໃນການຄິດໄລ່ ເຮົາຈະໃຫ້ weight ເທົ່າກັນໝົດ)
//3: Single deprivation analysis
- ຄຳນວນອັດຕາຄວາມຂາດເຂີນ (Headcount ratio) ໃນແຕ່ລະຕົວຊີ້ບອກລວມທັງແຕ່ລະມິຕິນຳ
- ຫຼັງຈາກຮູ້ຜົນໄດ້ຮັບແລ້ວ ເຮົາກໍມາເບິ່ງຕົວປ່ຽນທີ່ເປັນ profiling ແລະ ສ້າງ profile ຂຶ້ນມາເພື່ອໃຊ້ໃນການເບິ່ງ ແລະ ອະທິບາຍວ່າເດັກນ້ອຍຂາດເຂີນຍອ້ນຫຍັງໃນມິຕິນັ້ນໆ
//4-1: Multiple overlapping deprivation analysis | Deprivation count and overlap analysis per age group
- ຄິດໄລ່ຈຳນວນມິຕິທີ່ຂາດເຂີນຂອງເດັກນ້ອຍແຕ່ລະຄົນ
- ຫຼັງຈາກນັ້ນແມ່ນ ຄິດໄລ່ອັດຕາສ່ວນຂອງຄວາມຂາດເຂີນຂອງເດັກນ້ອຍມີສ່ວນແບ່ງເທົ່າໃດ? ແຕ່ລະຄົນກະເຈົ້າຂາດເຂີນຈັກມິຕິ ຄິດໄລ່ທັງລະດັບປະເທດ ແລະ ລະດັບກຸ່ມຍ່ອຍນຳ
- ຕໍ່ມາແມ່ນວິເຄາຈຸດຕັດກັນລະຫວ່າງມິຕິແຕ່ລະໂຕລວມທັງມິຕິທີ່ບໍ່ໄດ້ຕັດກັນ
- ສ້າງລັກສະນະ (profile) ຂອງເດັກນ້ອຍຂາດເຂີນທີ່ຕັດກັນ
//4-2: Multiple overlapping deprivation analysis | Identification of multidimensional deprived children
- ຄິດໄລ່ headcount ratio (H) ໃນແຕ່ລະກຸ່ມອາຍຸຕາມ K (cut-off point) ທີ່ເຮົາກຳນົດ
- ຄິດໄລ່ average intensity of deprivation (A) ພາຍໃນກຸ່ມທີ່ເອີ້ນວ່າຂາດເຂີນໃນແຕ່ລະກຸ່ມອາຍຸ
- ຄິດໄລ່ adjusted multidimensional child deprivation headcount ratio (M0/M) ໃນແຕ່ລະກຸ່ມອາຍຸ
ຕົວຢ່າງການຄິດໄລ່ໂຕຈິງໃນ Sheet:
ຂໍ້ມູນເພີ່ມຕື່ມ