Multiple Overlapping Deprivation Analysis (MODA) ເປັນເຄື່ອງມືທີ່ໃຊ້ໃນການວິເຄາະຄວາມຂາດເຂີນ ແລະ ທຸກຍາກຂອງເດັກທີ່ UNICEF ໃຊ້ ເຊິ່ງວ່າເຄື່ອງມືດັ່ງກ່າວແມ່ນຖືກເອົາໄປນຳໃຊ້ໃນການວິເຄາະຄວາມທຸກຍາກຂາດເຂີນຂອງເດັກນ້ອຍໃນຫຼາຍມິຕິ.
ການວິເຄາະ MODA ໃນ ສປປ ລາວ ຂໍ້ມູນທີ່ເພິ່ນເອົາມາໃຊ້ແມ່ນ ຂໍ້ມູນມາຈາກຜົນການສຳຫຼວດຕົວແທນ LSIS II ໂດຍເຈາະຈົງແຕ່ເດັກນ້ອຍອາຍຸ 0 ປີ ຫາ 17ປີ.
…
ການຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກສະຖານະປະເທດດ້ອຍພັດທະນາ ເປັນເປົ້າໝາຍສູ້ຊົນຂອງປະເທດເຮົາທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ໄດ້ໃນປີ 2025 ເຊິ່ງວ່າ ປະເທດທີ່ຂຶ້ນສະຖານະເປັນປະເທດດ້ອຍພັດທະນາ ຫຼື Least Developed Country (LDC ຕໍ່ໄປແມ່ນຈະໃຊ້ຄຳຫຍໍ້ໂຕນີ້) UN ໃຫ້ນິຍາມວ່າ ເປັນປະເທດທີ່ມີລາຍຮັບຕ່ຳ ແລະ ມີຂໍ້ຈຳກັດດ້ານໂຄງຮ່າງ ທີ່ກີດຂວາງການ(structural impediments)ພັດທະນາແບບຍືນຍົງ.
…
ໃຜທີ່ຮຽນເສດຖະສາດພື້ນຖານມາອາດຈະຄຸ້ນເຄີຍກັບຄຳວ່າ GDP (Gross Domestic Product) ຫຼື ລວມຍອດຜະລິດຕະພັນພາຍໃນ ມາແລ້ວ. ແລ້ວຮູ້ບໍ່ວ່າມັນ GDP ບໍ່ມີພຽງແຕ່ການໄລ່ ແລະ ອະທິບາຍແຕ່ຢ່າງດຽວເທົ່ານັ້ນ. ມັນຍັງແຍກອອກເປັນຫຼາຍໆອັນ ຫຼື ເພິ່ນຍັງໄລ່ GDP ໄດ້ຫຼາຍຮູບແບບ ແລະ ອະທິບາຍໄດ້ຫຼາຍຄວາມໝາຍເຊັ່ນ: GDP Nominal, Real GDP ແລະ GDP Deflation. ອ້າວ! ແລ້ວ 3 ອັນທີ່ກ່າວມານີ້ມັນໝາຍຄວາມວ່າຈັ່ງໄດ໋ຊັ້ນ? ດຽວເຮົາມາຫາຄຳຕອບກັນໄດ້ເລີຍ.
ຢາກວ່າຫ່າງຫານກັນໄປດົນເລີຍເນາະທີ່ບໍ່ໄດ້ຂຽນບົດຄວາມ ພໍດີເຂົ້າຊອກຫາອ່ານກົດໝາຍ ແລ້ວໄປເຫັນ ກົດໝາຍວ່າ ດ້ວຍສະຖິຕິ ເຊິ່ງທຳອິດຕົນເອງກະຫາກໍ່ຮູ້ວ່າ ອ້າວ! ເຮົາກະມີກົດໝາຍກ່ຽວກັບສະຖິຕິນຳຫວາ ກໍເລີຍເຂົ້າໄປອ່ານຄ້າວກະເລີຍຮູ້ວ່າ ເອີມັນກະສຳຄັນຢູ່ໃດເນາະສຳລັບເຮົາ ເພາະວ່າເຮົາກະເປັນຄົນຫຼິ້ນກັບຂໍ້ມູນ ແລະ ນຳໃຊ້ຢູ່ແລ້ວ, ເຮົາກໍຈຳເປັນຕ້ອງຮູ້ໄວ້ຢູ່ແລ້ວ.
ດຽວເຮົາມາຄັດຫຍໍ້ ໃຫ້ມັນໜ້ອຍລົງເອົາແຕ່ໂຕເດັ່ນໆ ທີ່ນັກສະຖິຕິ ຫຼື ນັກຄົ້ນຄ້ວາ ຄວນຮູ້ກັນ.
ໝາຍເຖິງ ສະຖິຕິ ທີ່ໄດ້ມາຈາກການສຳຫຼວດ ແລະ ການລາຍງານບໍລິຫານ ໂດຍຜ່ານຂະບວນການເກັບກຳ, ສັງລວມ, ຄິດໄລ່, ປຸງແຕ່ງ, ວິໄຈ ແລະ ຂະບວນການວິເຄາະ ຕາມວິທະຍາສາດດ້ານສະຖິຕິ ໂດບໄດ້ຮັບການຮັບຮອງຈາກລະບົບການຈັດຕັ້ງສະຖິຕິແຫ່ງຊາດ.
…
ບົດຄວາມທຳອິດຂອງ ການນຳສະເໜີກ່ຽວກັບເລື່ອງສະຖິຕິ ເຊິ່ງວ່າຈະຮວບຮວມເອົາສິ່ງທີ່ຄວນຮູ້ກ່ຽວກັບເລື່ອງສະຖິຕິຕ່າງມາອະທິບາຍໃນມຸມຂອງການເຂົ້າໃຈງ່າຍໆ ທີ່ໃຜໆກໍສາມາດເຂົ້າໃຈໄດ້.
ສຳລັບໃຜທີ່ບໍ່ຮູ້ວ່າສະຖິຕິແມ່ນຫຍັງ? ຫຼື ຫຼົງເຂົ້າມາອ່ານແລ້ວບໍ່ຮູ້ຄວາມໝາຍຂອງມັນ? ດຽວເຮົາຈະມາອະທິບາຍໃຫ້ຟັງເລີຍ. ທຳອິດເຮົາມາເບິ່ງຄວາມໝາຍຂອງມັນຈາກ dictionary ກັນກ່ອນ.
the practice or science of collecting and analyzing numerical data in large quantities, especially for the purpose of inferring proportions in a whole from those in a representative sample
ຄັນສິເວົ້າໃຫ້ເຂົ້າໃຈງ່າຍກະຄື ສະຖິຕິ ແມ່ນເປັນຂະບວນການໜຶ່ງທີ່ໄດ້ຈາກການເກັບຂໍ້ມູນ ແລະ ຫຼັງຈາກນັ້ນກໍນຳຂໍ້ມູນດັ່ງກ່າວມາວິເຄາະ ໂດຍເຮົາສາມາດຕັ້ງສົມມຸດຖານ ຫຼື ບໍ່ຕັ້ງກໍໄດ້.
